Het oorspronkelijke Peilhuisje zag er anders uit:
- het dak was hoger met bij de achtergevel een schild en een topgevel aan de voorzijde.
- bij de dakrand een metselwerk boogfries op kraagstenen en bij de rand van de topgevel een klimmend boogfries.
- op het dak een vierkante koker met een piramidedakje met een windwijzer.
Het Peilhuisje is in 1871 gebouwd.
De functie van het gebouw was het registreren van de eb- en vloedstanden.
Rijkswaterstaat mat vroeger op 75 verschillende plaatsen langs de kust de eb- en vloedstanden.
Het registreren van het waterpeil gebeurde met een peilschrijver.
Onder de peilschrijver zat een verticale buis die in verbinding stond met het buitenwater.
In die buis zat een vlotter die verbonden was met de meter.
De uitslag van de vlotter werd door het instrument verkleind naar een schaal 1:20
In het instrument zat een schrijvende meter, een draaiende trommel bespannen met papier waarop stiften de uitslag van de vlotter registreerden.
De grafiek met waterstanden werd dagelijks naar Rijkswaterstaat verstuurd.
Naast het peilhuisje stond een stortbak: een vierkante stalen bak gevuld met water. Hiermee werd de verbinding tussen de haven en de peilbuis doorgespoeld.
Na de afsluiting van het Volkerak van het Hollands Diep in 1969 verdween het getij en daarmee verviel ook de functie van het Peilhuisje.
Rijkswaterstaat heeft nog steeds een aantal meetpunten waar automatisch de waterstand en andere gegevens worden geregistreerd.
Link: waterdata
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het gebouw beschadigd
In 1949 werd een bouwvergunning verleend voor herstel van het peilschaalhuisje: het dak, de topgevel en de sierlijsten werden verwijderd en er werd een nieuw schilddak aangebracht met rondom een zinken goot.
Het peilhuisje bij de sluis bij Benedensas dateert uit dezelfde tijd. Dit peilhuisje heeft nog wel de oorspronkelijke sierlijst langs de dakrand.
Link http://www.bhic.nl
